دولت الکترونیکی را شاید بتوان از پدیده های مهم بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات دانست که ایجاد آن تحولی بس عمیق در نحوه زندگی و اداره کشورها فراهم می کند.
عوامل متعددی را می توان از زیربنا ها یا موارد مهم در دولت الکترونیکی نام برد، اما شاید یکی مهمترین کارکردهای دولت الکترونیکی ارائه خدمات الکترونیکی به شهروندان از طریق پایگاه های اینترنتی سازمان ها و یا وزارتخانه های دولتی است.
پژوهشهاي متعددي درباره روند گسترش دولت الكترونيك در نقاط مختلف جهان و در طول سالهاي گذشته انجام شده و مدلهاي مختلفی در مورد نحوه استقرار دولت الكترونيك شناسايي شده اند كه هر یک از این مدل ها شامل روند تکاملی پایگاه های اینترنتی شامل فاز تعاملی بین شهروند و مرکز مورد نظر است. در واقع ورود به مرحله ارائه خدمات الکترونیکی و گردش کار الکترونیکی در پایگاه های اینترنتی به عنوان فازی مهم و تعیین کننده در روند رشد دولت الکترونیکی قرار می گیرد. به طور مثال اگر از منظر سازمان ملل و مدل مربوط به سازمان ملل به موضوع نگاه کنیم، روند شکل گیری و تکاملی پایگاه های اینترنتی دارای 5 مرحله پیدایش، ارتقا، تعامل، تراکنش و یکپارچگی می شود.
در مرحله پیدایش و ارتقا، سازمانها به شکل دادن پایگاه های اینترنتی خود و ارائه اطلاعات استاتیک در زمینه معرفی سازمان و مواردی از این قبیل می پردازند. اما شاید بسیاری مسائل از مرحله تعاملی شکل می گیرد. در این مرحله سازمان ها با ارائه فرم های خود به صورت الکترونیکی، خدمات خود را به صورت الکترونیکی و دوسویه در اختیار شهروندان قرار می دهند. اما واقعا چند درصد از سازمان های ما به چنین کاری مبادرت می ورزند؟
با نگاهی اجمالی به سایت های اینترنتی سازمان ها و وزارتخانه ها به سادگی می توان اطلاعاتی از قبیل معرفی دستگاه مربوطه، دیدگاه ها، برنامه ها و حتی معرفی مسئولین مربوطه را مشاهده کرد. اما به ندرت می توان فرم های الکترونیکی مورد نظر را یافته و یا در بهترین حالت پس از پر کردن فرم های مربوطه باید فرد مورد نظر برای تایید یا امضا ،شخصا در محل دستگاه حضور یابد.
موارد متعددی از این عدم حرکت به سوی تعاملی شدن پایگاه های اینترنتی می توان برشمرد که برخی از مهمترین آنها عدم اطمینان مسئولین به امنیت اطلاعات، عدم اطمینان از صحت اطلاعات وارده، عدم فراگیر شدن استفاده از امضای دیجیتال، عدم دسترسی به اینترنت پر سرعت در بسیاری از نقاط کشور، مقاومت کارکنان در انجام کار به علت تغییر شکل عملکردی سابق شان است.
در این میان، کشورهاي اروپايي و برخي از كشورهاي عربي مانند امارات متحده، كويت، مصر، مغرب، اردن و عربستان سعودي در مرحله تعامل قرار دارند. پيشگامان دولت الكترونيك درجهان مانند كانادا، انگلستان، سنگاپور، آمريكا و استراليا در مرحله تراكنش هستند و به اين دليل كه هنوز هيچ كشوري به مرحله يكپارچگي دست نيافته ، انگلستان و سنگاپور از پيشگامان ورود به اين مرحله محسوب مي‌شوند.
به نظر می رسد دستگاه‌های دولتی ما به متولی در زمینه یکپارچه سازی و تعیین استانداردهایی جهت دستیابی به سطوح متعالی تر در زمینه دولت الکترونیکی نیاز دارند و این از هم گسیختگی در زمینه ارائه خدمات نهایتا به سردرگمی مردم و اتلاف میلیاردها تومان سرمايه ملي براي پیاده سازی سیستم ها خواهد شد.
