هفته جهاني فضا، نگاهي از زمين به آينده

 

4 اكتبر 1957. روزي كه بشر از دستيابي خود به فضاي بيكراني كه تا قرن‌ها پيش تنها نظاره گر آن بود يه نيكي ياد ميكند. روزي كه وقتي خبر پرتاب اولين ماهواره ساخت روسيه از پايگاهي كه بعدها بايكنور ناميده شد در جهان پيچيد، حيرت و تحسين جهانيان را در پي داشت. فضايي كه تا روز قبل از آن تنها پهنه اي سياه رنگ بر سر زمينيان بود و ساكنين كره خاكي در آرزوي دستيابي به آن بودند، اكنون تسخير شده بود و عصر جديدي به نام عصر فضا را رقم ميزد.

عصري كه دوستي هاي و همكاري هاي زيادي را براي شناخت هرچه بيشتر و بهتر فضا و حتي زمين خودمان را رقم زده و باعث پيشرفتهاي شگرفي در ارتباطات، هواشناسي، شناخت منظومه شمسي و حتي فراتر از آن را برايمان رقم زده است. نمايندگان زمين از منظومه شمسي خارج شده و پيام زمينيان را براي ساكنين احتمالي ديگر كرات با خود دارند، ماهواره هاي بسياري در گرد زمين در حال چرخيدن هستند و چشمهاي هميشه بيدارشان از بالاي زمين مراقب اين كره خاكي هستند. اما همه اينها شايد هنوز گامهاي كوچك و كوتاهي در راستاي شناخت و دستيابي بهتر و بيشتر از فضاي پهناور باشد. چيزي كه شايد هر سال در هفته نجوم در جهان به آن پرداخته شود.

در همين راستا و به منظور گراميداشت و اهميت روز افزون فضا و فناوري‌هاي مربوط به آن، مجمع عمومي سازمان در دسامبر 1990 با تصويب قطعنامه اي روزهاي 4 تا 10 اكتبر – 13 تا 19 مهرماه – را هفته جهاني فضا نامگذاري كرده است. اولين دليل اين نامگذاري، تاريخ 4 اكتبر 1957 است كه اولين ماهواره ساخت دست بشر به فضا پرتاب شد و دومين دليل آن 10 اكتبر 1967 كه مصادف است با تصويب قوانين مربوط به فعاليت كشورها در حوزه كشف و بهره‌برداري صلح‌آميز از فضاي ماوراي جو از جمله ماه و ساير اجرام آسماني.

هفته جهاني فضا فرصتي براي آشنايي هرچه بيشتر مردم، كودكان و علاقه مندان به فضا مي‌باشد كه معمولا با آموزش‌هايي براي كودكان و ساير علاقه مندان اين حوزه صورت مي گيرد. همچنين فرصتي است كه دولتها دستاوردهاي خود را در اين حوزه به اطلاع عموم برسانند.

اهداف سازمان ملل از انتخاب هفته جهاني فضا عبارت است از :

· آموزش مردم نقاط مختلف جهان راجع به فوايد حاصل از فضا

· رونق استفاده از فضا براي توسعه اقتصادي پايدار

· جلب حمايت‌هاي عمومي از برنامه‌هاي فضايي

· تشويق كودكان به فراگيري و توجه به آينده

· ترويج راه‌اندازي نهادهاي مرتبط با فضا در نقاط مختلف دنيا

· جلب همكاري‌هاي بين‌المللي براي آموزش و امداد فضايي

هر ساله برنامه هاي مختلفي در كشورهاي جهان و توسط نهادهاي مربوط به اين حوزه اعلام و برگزار ميشود. هفته جهانی فضای امسال با شعار "فضا برای آموزش" در تاریخ جهانی آن یعنی 12 تا 18 مهرماه در کشور برگزار می گردد. سازمان فضایی ایران با همکاری تعدادی از سازمانها و نهادهای ذیربط، ویژه برنامه‌های مختلفي را تدارك دیده‌اند كه عمدتا برنامه ها شامل سخنراني، سمينارهاي تخصصي، برگزاري نمايشگاه در مدارس و پخش فيلم سينمايي از تلوزيون مي‌باشد.

تجربه كوتاه چندساله هفته جهاني فضا نشان داده است، برگزاري سالانه مراسم اين هفته در سطح ملي و بين‌المللي، در ارتقاء سطح فرهنگ و بهبود شرايط زندگي مردم با استفاده از علوم و فناوري فضايي مؤثر بوده است.

 

برنامه زمانبندي هفته جهاني فضا در ايران